13 juni 2024
1 min leestijd
Het einde van de Pilot MBO Cultuurkaart komt langzamerhand in zicht. Het vrijgekomen budget kan nog worden uitgegeven t/m 31 december 2024. Toch is het niet altijd even eenvoudig om wens en aanbod samen te brengen. Want hoe kan je het Cultuurkaart-budget het beste inzetten? CJP ging met een aantal culturele organisaties in gesprek met de vraag: hoe kan een school het best aan de slag en hebben jullie tips?
Tip 1: elk begin is een begin
Dat de pilot een cruciale rol speelt in het laten bloeien van samenwerkingen tussen mbo’s en culturele instellingen, ziet ook Merel Brugman, MBO coördinator bij het Rijksmuseum: “Ik merk dat het veel meer is aangewakkerd, zeker ook binnen de scholen zelf. Een cultuurcoördinator zoals die is aangesteld in Amsterdam, iemand die kan meedenken en mensen aan elkaar kan koppelen, is hierbij super waardevol. Ik zie dat er bij ons steeds meer mbo’s langskomen, en dan niet alleen de creatieve opleidingen. Met de MBO Cultuurkaart bereiken we dus ook nieuwe groepen.”
Voor zowel de culturele instellingen als de deelnemende mbo’s is het vaak nog even zoeken hoe ze elkaar tegen én tegemoet kunnen komen. Toch geeft Merel Brugman het advies om het aan te durven om de eerste stap te zetten: “Elk begin is een begin. Het kan nooit kwaad om de telefoon te pakken en te sparren met een educatie-afdeling of museumdocent, of een eerste vraag gewoon op de mail te zetten. Het hangt er soms van af of iets mogelijk is, maar het is waardevol om in ieder geval te beginnen.”
Per regio zijn er ook steunpunten die kunnen helpen. Dit zijn partijen met inzicht in culturele veld in de regio, en kunnen scholen adviseren en helpen bij het maken van een programma of het leggen van contact. CJP koppelt de school graag aan het steunpunt bij hun in de buurt.
Tip 2: doe het niet alleen
Veel instellingen benoemen de kracht van samenwerking. Volgens Rozemarijn Schouwenaar, specialist cultuureducatie bij kennisinstituut LCKA, is dit dé voorwaarde van hoe cultuureducatief beleid op een duurzame wijze kan worden geïmplementeerd in het mbo:
“Vind steun van de mensen in je school. Doe het niet alleen. Samenwerking is cruciaal, zowel buiten als binnen de school. Vorm bijvoorbeeld een werkgroep vanuit burgerschap, innovatie of curriculumontwikkeling. Het is belangrijk dat op de mbo’s zoveel mogelijk mensen elkaar weten te vinden, en dat ze ook het bestuur mee weten te krijgen. Dus vind bondgenoten om anderen te overtuigen van het belang van kunst en cultuur op school. Ondersteunende organisaties, op regionaal en provinciaal niveau kunnen hier ook bij helpen.”
Fleur Zuidhoek-de Groot, accountmanager bij Kleinkunstig, sluit zich hier met deze praktische tip bij aan:
“Pols ook eens bij andere teamleiders waar behoefte aan is. Ga in gesprek met elkaar. Wellicht leeft de vraag naar een bepaald soort aanbod breder. Hierop kunnen organisaties heel goed inspringen. Door het samen aan te pakken met collega's kunnen nóg meer studenten in aanraking komen met kunst en cultuur. Denk goed na: wat willen we bereiken? Het antwoord ligt misschien niet waar je het verwacht. Als je het samen doet, dan verloopt het organisatieproces veel soepeler. En onder de streep is dat vaak ook nog eens goedkoper per student.”
Ook Lennard Gols, eigenaar van Cultureel Verschil, ziet graag dat scholen het wat groter aanpakken:
“Vaak komt het voor dat voor een hele opleiding of school slechts een enkele workshop wordt geboekt. Maar dit is niet echt een duurzame manier van werken: zowel culturele organisaties als docenten en budgethouders zijn veel tijd aan kwijt aan incidentele aanvragen. Dat terwijl veel organisaties mbo-ready zijn en graag aan de slag gaan. Zo efficiënt mogelijk werken is voor iedereen prettig. Je wilt als school de pilot en het budget zo inzetten dat je er gewoon niet om heen kunt. Daarbij is ook een bruggenbouwer zoals een cultuurcoördinator - wat al lang bestaat in het voortgezet onderwijs - eigenlijk onmisbaar.”
Tip 3: zoek het dicht bij huis
Veel instellingen raden aan om het eerst dicht bij huis te zoeken: de directe omgeving heeft vaak veel te bieden. Ook kleinere, lokale (maatschappelijke) instellingen of zzp’ers die zijn aangesloten bij de Cultuurkaart kunnen heel toegankelijk zijn en openstaan voor een mooie samenwerking. Om te zoeken op aanbod in de regio heeft CJP een mooi overzicht.
Tip 4: vind een (verrassend) haakje
Het staat elke school vrij om te kiezen voor welke culturele activiteiten ze het Cultuurkaart-budget willen gebruiken. Deze activiteiten kunnen aansluiten bij de lessen Burgerschap, maar het kan ook op een andere manier worden gebruikt. De Pilot MBO Cultuurkaart met budget biedt dan ook de uitgelegen kans om iets uit te proberen waar normaal gesproken niet snel aan gedacht wordt.
De culturele activiteit kan bijvoorbeeld heel goed aansluiten op de opleiding of beroepspraktijk. Zo bezoeken de studenten Economie en Boekhouden van het Zadkine in Rotterdam ieder jaar de Kunsthal. Hier nemen ze samen met de Business Controller de jaarrekening door. Daarna lopen ze gezamenlijk langs de kunstwerken en raden ze wat de waarde is van elk kunstwerk, en waar dit door wordt bepaald. Zo zijn er eindeloos veel haakjes te bedenken waarvoor het MBO Cultuurkaart-budget kan worden gebruikt.
Fleur Zuidhoek-de Groot, accountmanager bij Kleinkunstig: “Scholen komen soms bij ons omdat ze met een bepaald thema aan de slag willen gaan, en daarbij kunst als ‘middel’ willen inzetten. Daar kunnen wij ze goed bij helpen. We krijgen bijvoorbeeld aanvragen voor workshops rondom groepsbinding voor eerstejaars, om het klasgevoel aan te sporen. Een theaterworkshop of zelfs een slagwerkworkshop kan hier goed bij aansluiten. Scholen zien nu ook dat voor heel veel zaken die soms droog, of taai zijn, het Cultuurkaart-budget het perfecte middel vormt om iets spannends en laagdrempelig te maken voor studenten, waardoor het toch binnenkomt.”
Een van die thema’s is bijvoorbeeld mentale gezondheid. Om dit voor jongeren op een speelse manier bespreekbaar te maken, ontwikkelde Museum van de Geest het digitale lesprogramma de Bovenkamer. Het programma bevat een drietal games die de studenten spelen om zo hun eigen emoties en gedachtenpatronen te leren kennen én te uiten.
De laatste tip komt ook van Fleur Zuidhoek-de Groot (Kleinkunstig): “Laat de studenten zelf kiezen! Dit kan met het organiseren van een cultuurdag. Studenten kunnen zich dan inschrijven bij workshops die ze het meest aanspreken. Kleinkunstig kan hierin voorzien met het verzorgen van uiteenlopend aanbod waar voor iedereen wel wat te beleven valt, inclusief gratis aanmeldsysteem en presentielijsten. Dit scheelt enorm veel werk voor de scholen. Maak het jezelf zo makkelijk mogelijk.”
Controleer of jouw school meedoet aan de Pilot MBO Cultuurkaart. Doen jullie mee? Neem contact op met de budgethouder van jouw school voor het boeken van een activiteit. Weet je niet wie de budgethouder is? Mail dan jennet@cjp.nl
• Meer inspiratie voor (culturele) activiteiten vind je op educatie.cjp.nl
• Zoeken op regio of op thema? Bekijk ons overzicht
• Voor nog meer tips en praktijkvoorbeelden over kunsteducatie in het mbo: lkca.nl/publicatie/kunsteducatie-in-het-mbo
• Voor meer nog interessante inzichten: lkca.nl/mbo
